Niestety, ryby nie są odporne na nowotwory. Zmiany nowotworowe mogą pojawić się w wielu różnych tkankach i powodować szereg schorzeń. Niezwykle ważne jest, aby wszystkie narośla lub guzy widoczne na Twojej rybie zostały zdiagnozowane przez wykwalifikowanego lekarza weterynarii, gdy tylko zostaną zauważone. Oczekiwanie na leczenie może poważnie wpłynąć na rokowanie ryb domowych. W tym artykule przyglądamy się przyczynom nowotworów u ryb, ich rodzajach, leczeniu oraz prewencji.
Przyczyny nowotworów u ryb domowych
Guz to nieprawidłowy obrzęk, uwypuklenie w tkankach ciała. Guzy mogą być łagodne, co oznacza, że nie rozprzestrzeniają się, ale rosną w jednym miejscu, lub złośliwe, co oznacza, że mogą rozprzestrzeniać się na inne tkanki w całym ciele. Nowotwór lub rak to termin używany do opisania złośliwych guzów, które rozprzestrzeniają się w otaczających tkankach, rozciągając się na zdrowe tkanki, takie jak nogi raka. Wszystkie nowotwory pojawiają się, gdy podział komórek się nie powiódł. Zamiast naturalnego mechanizmu obronnego komórki kończącego fałszywą komórkę, nienormalna komórka może się replikować. Wielokrotne replikacje powodują powstanie guza. Tempo wzrostu guza zależy od rodzaju komórki i jej dostępu do składników odżywczych.
Nowotwory mogą występować we wszystkich typach tkanek, ale ryby są bardziej podatne na rozwój guzów w skórze i narządach rozrodczych. Istnieją również wirusy, które mogą wykazywać nieprawidłowe wzrosty, podobnie jak guzy, które należy wziąć pod uwagę.
Przykłady rodzajów nowotworów u ryb domowych
Nerwiakowłókniak
Neurofibromy są najczęściej kojarzone ze złotą rybką. Te guzy osłonek nerwowych powodują zlokalizowane grudki skóry i płetw, które mogą rosnąć bardzo duże, odpadać, a następnie odrastać.
Są to łagodne nowotwory i nie powodują u ryb żadnego stresu poza chwilowym oporem hydrodynamicznym, zwiększającym ich opór podczas pływania. Guzy te wnikają głęboko w tkanki skóry i mogą mieć rozległe unaczynienie, wpływając na przepływ krwi. Chirurgiczne usunięcie w znieczuleniu jest często praktykowane. Leczenie lekami nie jest zalecane ze względu na ograniczony sukces.
Chromatoforoma
Te nowotwory z komórek barwnikowych są obserwowane u koi, ryb motyli i gatunków suma Corydoras. Mogą powstawać z dowolnego rodzaju komórki pigmentowej, każda z własną unikalną nazwą. Na przykład, czerniaki powstają z komórek zawierających melaninę, a irydofory powstają ze skrystalizowanych lub błyszczących komórek pigmentowych.
U karpi koi chromatoforoma często występuje na grzbietowej powierzchni skóry i spojówce. Często występują u ryb mieszkających w stawach, które są wystawione na działanie dużej ilości światła słonecznego. Łagodne przypadki skutecznie leczy się krioterapią lub zastosowaniem ciekłego azotu.
Mięsak gonad
To powszechny typ guza reprodukcyjnego, zwłaszcza u koi. Jest bardziej powszechny u starszych samic koi i może być bardzo trudny do zauważenia na zewnątrz. U ryb mogą wystąpić oznaki obrzęku ciała, wystających łusek lub nieprawidłowego pływania.
Zwykle dopiero po dostatecznie dużym guzie właściciel zauważa zmianę w wyglądzie ryby. Jeśli ryba zostanie zdiagnozowana odpowiednio wcześnie za pomocą radiologii lub ultradźwięków, może przejść operację usunięcia guza. Jeśli nie, guz będzie nadal rósł i ostatecznie zaburzy normalne funkcje narządów.
Procesy diagnostyczne
W zależności od lokalizacji guza weterynarz może zastosować wiele technik diagnostycznych, aby określić jego źródło i najlepsze leczenie. W przypadku guzów zewnętrznych stosuje się prostą biopsję lub próbkę cytologiczną, pobierając kilka komórek guza. Próbki te zostaną przetworzone i wysłane do specjalistycznego laboratorium do dalszej analizy. Czasami wycięcie chirurgiczne jest wykorzystywane do usunięcia guza zarówno do badań diagnostycznych, jak i leczenia.
W przypadku podejrzenia guzów wewnętrznych weterynarz może wykorzystać ultradźwięki lub radiogramy do zbadania wewnętrznych struktur ryb. Radiogramy są najlepsze do obserwacji kości i struktury pęcherza pławnego, ale w przypadku użycia środków kontrastowych, można obserwować cały przewód pokarmowy. Ultradźwięki służą do obserwacji budowy elementów tkanek miękkich, takich jak narządy wewnętrzne.
Zarówno radiogramy, USG, jak i biopsja/cytologia mogą być wykorzystane do określenia wpływu guza na życie ryb.
Leczenie
W zależności od rodzaju nowotworu istnieje wiele możliwości leczenia. Tradycyjne terapie przeciwnowotworowe, takie jak chemioterapia i radioterapia, nie były często wykorzystywane ze względu na ograniczony dostęp i obawy właściciela dotyczące kosztów.
Guzy zewnętrzne często leczy się wycięciem chirurgicznym i wtórnym leczeniem miejscowym, takim jak krioterapia. Dzięki temu zabiegowi lekarz weterynarii uśpi rybę, zastosuje znieczulenie miejscowe, chirurgicznie odetnie masę i zaaplikuje w to miejsce ciekły azot, aby powstrzymać dalszy wzrost komórek.
Guzy wewnętrzne będą wymagały operacji. Ryby mogą zostać poddane operacji, tak jak inne zwierzęta. Chociaż procedura jest nieco zmieniona, wiele ryb przeszło pomyślnie leczenie chirurgiczne różnych typów guzów wewnętrznych. Rybę znieczula się i wyjmuje z wody, utrzymując ją zwilżoną gazą nałożoną na jej skórę. Pompa wodna przepłukuje roztwór znieczulający przez usta ryby i przez jej skrzela, aby utrzymać ją dotlenioną i znieczuloną. W tych warunkach rybę można wyjąć z wody na 30-60 minut podczas operacji usunięcia guza wewnętrznego. Po zszyciu nacięcia, ryba wraca do czystej wody, gdzie stopniowo wybudza się ze znieczulenia.
Jak zapobiegać nowotworom u ryb domowych?
Istnieje podejrzenie genetycznej predyspozycji do niektórych typów raka. Ryby hodowane dla pewnych cech zewnętrznych, takie jak karpie koi i i złota rybka, mogą częściej chorować na nowotwory.
Obecnie nie wiemy wystarczająco dużo o zmianach nowotworowych u ryb domowych, aby podać właścicielom konkretną listę strategii zapobiegawczych. Właściwa jakość wody i dobre odżywianie mają duży wpływ na zapobieganie chorobom ryb. Najlepszą rekomendacją jest codzienne sprawdzanie wszystkich ryb. Jeśli któraś zaczyna wyglądać lub zachowywać się dziwnie, jak najszybciej skontaktuj się z weterynarzem, aby zapewnić swoim rybom długie i zdrowe życie.
