Psy, bardziej niż inny udomowiony gatunek, potrzebują kontaktu wzrokowego z ludźmi. Kiedy są wychowywane wśród ludzi, zaczynają walczyć o naszą uwagę, gdy mają zaledwie miesiąc. Większości ludzi trudno jest oprzeć się błyskowi wielkich psich oczu. Nowe badania, pokazują, że to pociągnięcie za czułe struny serca może być dokładnie tym, czego psy chcą.
Jeśli wyraz oczu psa, wydaje się mówić coś Tobie lub domagać się uwagi, może to być sposób psa na manipulowanie Twoimi uczuciami. Mimika oczu psa jest produktem ewolucji, nasze psy posiadły tę umiejętność, aby lepiej komunikować się z ludźmi.
Ewolucja wyrazu oczu psa
Psy oddzieliły się od swoich wilczych krewnych – a konkretnie od szarych wilków – aż 33 000 lat temu. Rozbieżność między tymi dwoma gatunkami zapoczątkowała udomowienie psów, długi proces ewolucyjny, na który wpływ miał – i często był bezpośrednio napędzany – przez ludzi. Dziś naukowcy mogą identyfikować i badać różnice między gatunkami, aby dokładnie zrozumieć, w jaki sposób psy zmieniały się w czasie.
Według standardów ewolucyjnych czas od tego podziału był niezwykle krótki na rozwinięcie się dwóch nowych mięśni twarzy. Aby gatunek mógł się tak szybko zmienić, musi na niego działać dość potężna siła. I tu właśnie wkraczają ludzie. Łączymy się głęboko ze zwierzętami, które potrafią wyolbrzymiać rozmiar i szerokość swoich oczu, dzięki czemu wyglądają jak nasze własne ludzkie dzieci i wyzwalają nasze instynkty opiekuńcze. Badania wykazały już, że ludzie wolą zwierzęta z bardziej niemowlęcymi rysami twarzy. Ponadto, psy potrafiące użyć ekspresji twarzy były częściej wybierani do adopcji ze schroniska niż ci, którzy tego nie zrobili.
Być może świadomie nie hodowaliśmy psów pod kątem tej cechy, ale zyskały na tym tak wiele, że stała się ona powszechną cechą twarzy. Mięśnie te ewoluowały podczas udomowienia, ale prawie na pewno ze względu na przewagę, jaką dawały psom podczas interakcji z ludźmi, których my, ludzie, byliśmy prawie nieświadomi.
Być może zainteresują Cię także artykuł:
Czy psy śnią, kiedy śpią? O czym marzą?
Ekspresyjne brwi psa
Zmiany w ekspresji twarzy pozwoliły psom tworzyć to, co naukowcy nazywają „ekspresyjnymi brwiami”, aby stworzyć iluzję komunikacji podobnej do człowieka. Kiedy psy wykonują ten ruch, wydaje się, że wywołuje u ludzi silne pragnienie opiekowania się nimi. Ten ruch mięśni pozwala oczom psa wydawać się większymi, przypominającymi niemowlę, a także przypomina minę, którą wykonują ludzie, gdy są smutni.
Odkrycia brytyjskich i amerykańskich naukowców zajmujących się anatomią i psychologią porównawczą pokazują, że zmiana twarzy rozwinęła się przez tysiące lat u psów żyjących obok ludzi. Wcześniejsze badania wykazały, że psy częściej używają ekspresji „oczy szczeniaka”, gdy patrzy na nie człowiek. To sugeruje, że jest to zachowanie celowe i przeznaczone w relacjach z ludźmi.
W kategoriach ewolucyjnych zmiany w mięśniach twarzy psów były niezwykle szybkie i mogą być bezpośrednio powiązane z poprawą interakcji społecznych psów z ludźmi. To pokazuje, jak ważna może być mimika oczu psa w przyciąganiu naszej uwagi i jak silny może być wyraz twarzy w interakcjach społecznych.
Dwa nowe mięśnie wokół oczu psa
Twarze psów są skonstruowane tak, aby uzyskać złożoną ekspresję w sposób, w jaki wilki nie są, dzięki specjalnej parze mięśni otaczających ich oczy. Te mięśnie są odpowiedzialne za wygląd „zaopiekuj się mną”, który psy mogą osiągnąć, unosząc wewnętrzne brwi. Jest to pierwszy dowód biologiczny, który naukowcy odkryli, że udomowione psy mogły wyewoluować wyspecjalizowaną zdolność wykorzystywaną wyraźnie do lepszej komunikacji z ludźmi.
Dwa mięśnie wokół oczu psa współpracują ze sobą, aby poszerzyć i otworzyć oczy psa, powodując, że wydają się większe i obiektywnie ładniejsze. Mięsień cofacz bocznego kąta oka oraz mięsień dźwigacz przyśrodkowego kąta oka tworzą dwie krótkie, proste linie, które łączą pierścień mięśniowy wokół oka psa z dowolnym końcem powyżej.
Mimika oczu psa
Badacze od dawna interesują się sposobami, w jakie psy nawiązują kontakt wzrokowy z ludźmi, a zwłaszcza tym, w jaki sposób poruszają brwiami. Psy poruszały brwiami częściej, gdy człowiek zwracał na nie uwagę, a rzadziej, gdy były ignorowane lub karmione (co, niestety, jest bardziej ekscytującym dla nich bodźcem niż ludzka miłość). Sugerowało to, że ruch jest w pewnym stopniu dobrowolny. Po naszej stronie tych tęsknych spojrzeń, badania wykazały również, że kiedy psy pracują nad tymi mięśniami, na które ludzie reagują bardziej pozytywnie. A zarówno człowiek, jak i psiak czerpią korzyści z zastrzyku oksytocyny, gdy są ze sobą połączeni.
Te same ludzkie gesty twarzy mogą być również sposobem na po prostu przyciągnięcie uwagi psa. Unoszenie brwi jest jednym z najlepiej poznanych przykładów sygnałów niewerbalnych, które ludzie wysyłają sobie nawzajem, aby przekazać swoją intencję bezpośredniej komunikacji. Można śmiało powiedzieć, że nie lubimy twarzy bez wyrazu. Niesamowita zdolność psów do naśladowania tego ludzkiego wyrazu prawdopodobnie prowadzi nas do rzutowania na nie pewnych ludzkich emocji w sposób, którego nie robimy w przypadku innych zwierząt.
Podsumowanie
Udomowienie ukształtowało wilki w psy i zmieniło zarówno ich zachowanie, jak i anatomię. W ciągu zaledwie 33 000 lat przekształciło anatomię mięśni twarzy psów specjalnie pod kątem komunikacji z ludźmi.
Psy zostały ukształtowane w trakcie udomowienia zarówno pod względem zachowania, jak i cech anatomicznych. Tutaj pokazujemy, że udomowienie przekształciło anatomię mięśni twarzy psów specjalnie pod kątem komunikacji mimicznej z ludźmi. Mięsień odpowiedzialny za intensywne podnoszenie wewnętrznej brwi jest jednakowo obecny u psów, ale nie u wilków. Co ciekawe, ten ruch przypomina ekspresję, którą ludzie wytwarzają w smutku, więc jego wyrażanie przez psa może wywołać reakcję opiekuńczą.